سلامت ssd خود را با این 7 روش مهم، ارتقا دهید

درایوهای حالت جامد که بیشتر با عنوان حافظه SSD شناخته می‌شوند از آن دسته دستگاه‌هایی هستند که وجودشان تاثیر زیادی بر ارتقای سیستم، سرعت لپ تاپ‌ و کامپیوترها دارد. همچنین بسیار مهم است که نحوه استفاده صحیح از آن‌ها را بدانید تا هنگام کار با این حافظه ذخیره سازی به مشکل نخورید. در این نوشته قرار است که درباره سلامت SSDها صحبت کنیم و نکات و روش‌هایی را بگوییم که در این راه کمک بسیاری در سالم نگه داشتن SSD شما می‌کند.

 سلامت SSD

اس اس دی، دقیقا همانند اجزای بدن هر موجود زنده‌ای، به عنوان یکی از اجزای سیستم شما، باید سالم باشد تا اهداف کاری شما را عملی کند و در عین حال عملکرد بهینه‌ای که شما انتظارش دارید را، نشان‌تان دهد. حالا باید این موضوع را یادآوری کنیم که این نوع از حافظه‌های جانبی با هارد اکسترنال ها (hdd) متفاوت‌اند و فاقد قطعات مکانیکی هستند؛ موضوعی که طول عمر هارد دیسک‌ها را کاهش می‌دهد.
پس سوال اینجاست: اگر این نوع حافظه‌ها، مکانیکی نیستند و همین موضوع، افزایش سلامت درایو را منجر می‌شود، ایا روش‌های دیگری هم وجود دارد تا سلامت اس اس دی‌ها را بهبود دهیم؟

1. فعال کردن TRIM، برای سلامت SSD

TRIM، برای نگاه داشتن درایوهای SSD در بهترین شکل، کاملا ضروری است. اما اگر برایتان سوال است که این اصطلاح و واژه چیست و چه فعالیت ضروری را در درایوهای حالت جامد انجام میدهد، باید موارد زیر را با هم مرور کنیم:

• اول آنکه تریم را مخفف اصطلاحی ندانید؛ بلکه به تنهایی عبارت جداگانه‌ای است و از قابلیتی در ssdها خبر می‌دهد که از رابط پیشرفته متوالی یا همان ساتا (SATA) پشتیبانی می‌کنند. هربار که از درایو خود استفاده می‌کنید، اطلاعات را تغییر می‌دهید و یا حذف می‌کنید، اس اس دی نیاز دارد که از حذف کامل داده‌های بی‌اعتبار، مطمئن شود و فضای جدیدی را در اختیار داده‌های جدید قرار دهد. پس تریم به ssd شما می‌گوید کدام بخش از اطلاعات قابلیت پاک شدن دارند.
• این نکته را هم اضافه کنیم که دستور تریم برای رابط‌های دیگر متفاوت است و در سیستم عامل‌های مختلف با نام‌های متفاوتی شناخته می‌شود. پس تریم با Active Garbage Collection، در مسیر تمیز کردن و سازماندهی درایو حالت جامد شما کار می‌کند.
• اما ممکن است بگویید چرا چنین دستور مفیدی در همه ssdها وجود ندارد؟ از آنجایی که برخی از سیستم عامل‌ها از Trim پشتیبانی نمی‌کنند، سازندگان SSD درایوهای خود را با فرض عدم استفاده از Trim طراحی، ایجاد و آزمایش می‌کنند.

هنوز کارکرد تریم را در سلامت ssd متوجه نشده‌اید؟

برخلاف درایوهای مکانیکی، موقع نوشتن داده‌های جدید، SSD فقط می‌تواند روی بلوک‌های خالی بنویسد. پس اگر TRIM در آن فعال نباشد، باید بخش‌های بزرگی از اطلاعات جابه‌جا شوند، یا اطلاعات تمام بلوک‌ها پاک شده تا در نهایت، داده‌های جدید روی بلوک‌ها نوشته شود. پس TRIM از نوشتن غیرضروری و استفاده بیش از حد درایوها جلوگیری می‌کند.

چه زمانی تریم را فعال کنیم؟

برای رسیدن به هدف سلامت ssd، اگر از سیستم عامل محبوب مایکروسافت، یعنی ویندوز استفاده می‌کنید، خیالتان راحت باشد؛ تریم در هنگام نصب این حافظه‌های جانبی روی آنها فعال شده است. اما؛
اپل از TRIM در اکثر SSD‌ها پشتیبانی نمی‌کند و به طور پیش فرض، غیرفعال است.
نکته بعدی اینکه، اگر لپ تاپ و کامپیوتر خود را به تازگی به ssd مجهز کرده‌اید، باید خودتان زحمت بکشید و این دستور را فعال کنید و یا از یک فرد آگاه و به اصطلاح فنی بخواهید اینکار را برایتان انجام دهد.

2. فعال‌سازی AHCI هم، برای سلامت ssd توصیه می‌شود.

AHCI، مخفف Advanced Host Controller Interface که اگر بخواهیم به فارسی ترجمه‌اش کنیم، رابط کنترل کننده میزبان پیشرفته نامیده می‌شود (بله، حق دارید مکث کنید و دوباره بخوانید؛ اصطلاح عجیبی در فارسی به نظر می‌آید)، یکی از ویژگی‌های مهم برای اطمینان از این است که ویندوز از تمام برنامه‌هایی که با اجرای SSD در کامپیوتر ارائه می‌شود، پشتیبانی می‌کند. بنابراین لازم است AHCI رو فعال کنید.

قدم‌های ساده برای فعال‌سازی AHCI

• Device manager را از طریق start ویندوز پیدا کنید (البته اگر در جستجو حرفه‌ای هستید، می‌توانید مستقیم به سراغ کنترل پنل رفته و این بخش از برنامه را پیدا کنید).
• حالا بخش یا همان سکشن «IDE ATA/ATAPI controllers» را پیدا کنید و روی آن کلیک کنید.
• اگر گزینه AHCI در نام مشاهده شده وجود داشت، به این معنی است که مود AHCI در کامپیوتر شما فعال است

در غیر اینصورت؛
بار بعدی، ویندوز را در حالت Safe Mode راه‌اندازی کنید، اما قبل از آن باید چند مرحله اولیه را انجام دهید: تمام کارهای خود را ذخیره کنید، برنامه‌ها را ببندید و رایانه را مجدداً راه اندازی کنید، اما مطمئن شوید که به BIOS دسترسی دارید تا بتوانید گزینه‌های ذخیره سازی حالت AHCI را فعال کنید.

3. به روز رسانی همیشه خوب است، حتی برای سلامت ssd

وقتی که به سلامتی و خوشی، SSD جدید خودتان را خریداری کردید، اولین کار شما شروع می‌شود: باید این حافظه جانبی تازه وارد را رو با استفاده از کابل USB یا کابل SATA به سیستم فعلی خود متصل کنید و در مرحله بعد با کمک نرم افزار سازنده SSD، به روزرسانی سیستم عامل را انجام دهید.
معمولا در فرایند به‌روزرسانی، مشکلات و اشکالات فنی را برطرف می‌کند و عملکرد نهایی را بهبود می‌دهد. البته احتمالا دیگر خودتان کاملا باتجربه هستید؛ قبل از ارتقای سیستم عامل، افزایش سرعت لپ تاپ یا کامپیوترتان از تمام اطلاعاتی که دارید، نسخه پشتیبان تهیه کنید.

4. برای تامین سلامت ssd، به ظرفیت پر فکر نکنید

SSD‌ها زمانی که SSDها، تا آخرین حد ظرفیت خود، از داده‌های ارزشمند شما پرشوند، احتمال دارد عملکرد کندتری نشان دهند، آخر جای نفس کشیدنشان را از آنها گرفته‌اید. دلیل علمی و تکنولوژیکی این اتفاق احتمالا از حوصله بحث خارج است، اما به یاد داشته باشید که بهتر است 5 تا 10 درصد و حتی گاهی اوقات تا 15 درصد حجم درایو را خالی نگاه دارید.
در واقع، با وجود فضای خالی، کار نوشتن برای اس اس دی‌ها، راحت‌تر می‌شود، اما در وضعیت پر، دستگاه باید زمان زیادی را صرف پیدا کردن جای خالی برای پرکردن بلوک‌های حافظه کند.

یک نکته جالب از جهان تکنولوژی
درایوهای حالت جامد، اغلب حدود 7 درصد از کل فضای ذخیره‌سازی‌ خود را کنار گذاشته و در دسترس کاربر قرار نمی‌دهند که به این وضعیت overprovisioning گفته می‌شود.

5. دیفرگمنت کردن، کار نابخشودنی است.

وقتی که داده‌ها روی یک درایو ذخیره می‌شوند، اغلب در قسمت‌های مختلفی از دستگاه ذخیره می‌شوند و شما نظم و ترتیب خاصی را در این فرایند مشاهده نمی‌کنید و همین موضوع یکی از دلایل کند شدن هارد دیسک درایوهاست. پس دیفرگمنت کردن (defragmentation) توصیه می‌شود.
اما خلاصه این بحث آن است برای سلامت SSDها، نباید به فکر یکپارچه‌سازی باشید.

6. نمایه سازی (ssd indexing)، روش متفاوتی برای افزایش سلامت

داستان از این قرار است که قسمتی از سرعت SSD، در فهرست‌بندی فایل‌ها برای جستجوی ویندوز مصرف می‌شود. در نتیجه برای  سلامت SSD باید نمایه‌سازی را طبق مراحل زیر غیرفعال کنید:

• از Start ویندوز، بخش My Computer را باز کنید.
• سپس روی درایو SSD کلیک راست کرده و “Properties” را انتخاب کنید.
• حالا کادری با عنوان “Allow files to have to have contents in indexed inded tofileproperties” رو انتخاب و “OK” رو فشار دهید.

شما به نتیجه دلخواه خود دست یافته‌اید.

7. سلامت ssd با ذخیره فایل‌های بزرگ سازگار نیست.

اگرچه این راه‌حل اصلا خوشایند نیست و ممکن است با آن مخالف باشید (ما هم با شما هم‌دردیم)؛ اما بهتر است تا جایی که می‌توانید از ذخیره فایل‌های با حجم زیاد در این حافظه‌ها بپرهیزید. برای مثال ممکن است فایل‌هایی مانند فیلم‌ها، در این دسته قرار بگیرند، گرچه یکی از سرگرمی‌های لذت‌بخش ما هستند.

سخن آخر

درایوهای SSD، موجودات پرهزینه‌ای هستند و شما باید به ازای هر گیگابایت اضافه نسبت به HDDها، قیمت بیشتری برایشان پرداخت کنید. پس با ما هم‌عقیده‌اید که یادگیری از روش‌های سلامت ssd، طول عمر این دستگاه‌ها را بیشتر می‌کند. البته شما می‌توانید این محصولات را با روش‌های مختلف تست سلامت SSD داخلی و خارجی پایش کنید تا مشکلات مشخص شوند و مانع از خرابی آنها در بازه زمانی کوتاه شوید.
اما تا یادمان نرفته بگوییم ما از شنیدن نظرات و پیشنهادات شما در این زمینه خوشحال می‌شویم. از مشکلاتی که در این راه تجربه کرده‌اید، راه‌های فنی که امتحان کرده‌اید، با ما و دیگر کاربران بگویید.

پیشنهاد می کنیم مقاله ۹ علت خرابی کارت حافظه + طبقه‌بندی خطاها را مطالعه بفرمایید.