علت صدا دادن هارد لپ تاپ چیه؟
هارد درایو یکی از مهمترین سخت افزارهای لپتاپ و کامپیوتر محسوب میشه و امان از روزی که این قطعه مهم خراب بشه و صداش دربیاد. البته از همه هارددیسکها صدای معمول چرخش دیسکها به گوش میرسه اما وقتی صدا دادن هارد لپ تاپ اگه زیاد و غیرعادی بشه، اون موقع هست که باید نگران شد و دقیق بررسی کرد که ببینی هاردت چه بلایی سرش اومده! اینجوری میتونی از خرابی هارد و از دست رفتن اطلاعاتت جلوگیری کنی. حالا به نظرت صدا دادن هارد دلیلش چی میتونه باشه؟ یه نکته‌ای که باید بدونی اینه که صدای هارد ریشه در خرابی سخت‌افزاری داره. امروز تو این مقاله من تصمیم گرفتم تا در مورد انواع صدای غیرعادی هارد و اینکه اصلاً چرا هارد اکسترنال صدا میدهد بهت توضیح بدم، پس در ادامه با من همراه باش.
ساختار هارددیسک چه جوریه؟
هر هارددیسک یه سری قطعه‌های متحرک ظریف داره که با برق کار می‌کنن و بهخاطر همین مستعد هرگونه آسیب فیزیکی هستن. این قطعات شامل برد مدار الکترونیکی، محرک، پلتر، بازوی متحرک، هد (head) و موتور میشه. کلا هر وقت یکی از اینها آسیب ببینه، هارددیسک صدای غیرعادی تولید میکنه.
حالا که متوجه شدی که هارددیسک ساختارش چطوریه، باید بدونی هر صدایی که از هارد میاد از کجاست و دلیلش چیه؟
انواع صداهای غیرعادی هارددیسک
من اومدم انواع صداهایی که ممکنه از هارد بیاد رو همراه با دلایل صدا دادن هارد کامل توضیح دادم. پس با من تا آخر این مقاله همراه باش.
1. صدای بوق/ وزوز خیلی کم
یه سری خرابی‌ها مثل گیرکردن هد و اسپیندل یا بلبرینگ خراب، میتونه مانع از چرخش موتور بشه. نتیجه این میشه صدا دادن هارد شروع میشه و یه صدای وزوز یا بوق کم، پراکنده و نامنظم به گوش میرسه. این صدا اونقدر ضعیفه که احتمال داره شنیده نشه، مگر اینکه گوشت رو به هارد دیسک خیلی نزدیک کنی.
دلایل اصلی صدای بوق/ وزوز خیلی کم
- قطع ناگهانی برق: وقتایی که سیستم خاموش میشه، بازوی متحرک به موقعیت اصلیش برمی‌گرده. قطع ناگهانی برق ممکنه از این اتفاق جلوگیری کنه و بازو یا هد گیر کنه و روی پلاتر بیفته. همین باعث ایجاد صدای بوق یا وزوز خیلی کم میشه. اگه هد روی پلاتر بیفته و اون رو خراشیده کنه، ممکنه منجر به از دست رفتن دائمی اطلاعات بشه.
- نوسان ولتاژ برق، تکون دادن سیستم در حین کار، طول عمر هارد و استفاده بیش از حد: تمامی این مواردی که گفتم، میتونه باعث بشه گیر کردن هد و در نتیجه صدای وزوز بشه.
- گرمای بیش از حد: اگه خیلی از هارد کار بکشی و باعث داغ شدن لپ تاپ بشه، میتونه باعث انبساط اجزای داخلی هارد دیسک بشه و در نهایت ممکنه باعث بشه گیر کردن هد یا آسیب دیدن اسپیندل و یاتاقان محوری بشه. همه این مسائل به شدت لود شدن موتور رو به همراه داره که صدای بوق یا وزوز ایجاد میکنه.
2. صدای کلیک/ تق تق زدن/ تیک تاک ساعت
این صداها نشون‌دهنده حرکت غیرعادی بازو موقع تلاش برای خواندن/ نوشتن داده‌هاست. برای اینکه عمل خواندن/ نوشتن در هارد موفقیت‌آمیز باشه، باید سیگنال‌های صحیح بین اجزای روی مدار هارد و هد read/ write منتقل بشه. اگه هد سیگنال‌های درستی رو دریافت یا ارسال نکنه، سعی میکنه همون عملیات خوندن یا نوشتن رو شانسی انجام بده. همین مسئله منجر به صداهایی مثل کلیک، تق تق زدن یا تیک تاک ساعت میشه.
دلایل اصلی صدای کلیک/ تق تق زدن/ تیک تاک ساعت
- خراب شدن Preamplifier: پیش تقویت‌کننده یا Preamplifier یه تراشه‌ای هست که به بازو متصل میشه و کنترل هد و تقویت سیگنال ورودی و خروجی به هد ها را بعهده داره. اگه این قطعه از کار بیفته، سیستم عامل دیگه نمی‌تونه سیگنال‌ها رو تشخیص بده بازو سعی میکنه تا سیگنال رو دوباره به صورت چرخه‌ای بفرسته. همین موضوع باعث میشه که یه سری حرکت‌های غیرطبیعی این وسط اتفاق بیوفته که صدا دادن هارد لپ تاپ رو شاهد باشیم.
- بد سکتورها: بد سکتورها هم می‌تونن باعث حرکت غیرطبیعی بازو بشن و صدا دادن هارد مثل کلیک شروع بشه. دلیل این صدا افتادن هم اینه که هد نمی‌تونه بعضی از اطلاعاتی که ذخیره شدن رو بخونه و همین موجب تولید صدای عجیب میشه.
- هد آسیب دیده: اگه هد آسیب ببینه، عملیات Read/Write به خوبی انجام نمیشه و باعث صدا دادن هارد میشه.
3. صدایی مثل آسیاب کردن یا ساییده شدن (grinding)
اگه احساس کردی که یه همچین صدایی از هاردت داره میاد، خوب مشخصه که یه مشکل اساسی این وسط وجود داره.
دلایل شنیدین صدایی مثل سائیده شدن
- قطع ناگهانی برق: قطع شدن یه‌دفعه‌ای برق باعث میشه هد روی پلاتر ثابت بمونه یا روی اون سقوط کنه. اصطکاک ایجاد شده بین هدی که ثابته و بشقابی که در حال حرکته، ممکنه صدای ساییده شدن تولید کنه.
- افتادن یا تکون شدید: اصلا فرقی نمی‌کنه که هارددیسک داره کار میکنه یا نه، تکون شدید یا افتادن باعث میشه هد به پلاتر بچسبه و موقع کار، صدایی مثل ساییده شدن از هارد بیاد.
- گرمای بیش از حد: بازوی هارددیسک انقدر نازک و ظریفه که گرمای بیش از حد ممکنه باعث تغییر شکلش بشه. هد به بازو متصله و موقع کار کردن هارد، هد با پلاتر تماس پیدا میکنه. پس موقع حرکت پلاتر، این تغییر شکل ممکنه باعث دا دادن هارد و ایجاد صدای ساییده شدن بشه.
- سن و مدتی که از هارد استفاده شده: پلاتر هارد دیسک با یه سری مواد مغناطیسی پوشونده شده که این مواد به مرور زمان از بین می‌رن. ذرات کوچیکی که بهخاطر خراب شدن اون ایجاد میشن، ممکنه موقع حرکت هد، پلاتر رو خراش بدن که صدای آسیاب تولید میکنه.
4. صدای جیغ هارد لپ تاپ
یه وقتا موقع کار کردن هارد ممکنه یه صدایی از داخلش بیاد مثل اینکه یه سوزن رو دارن روی یه سطح فلزی می‌کشن و یه حس بدی به آدم بده. این اتفاق وقتی می‌افته که هد روی پلاتر فشار بیاره.
دلایل اصلی صدای جیغ
دلایل این صدا هم مثل بالاست و تفاوت صدای ایجاد شده هم بهخاطر فشار متفاوت هد روی پلاتره. اگه فشار زیاد باشه صدای جیغ و درغیراینصورت صدای ساییده شدن ایجاد میشه.
جمع‌بندی و حرف آخر
تمام مواردی که تو این مقاله برات در موردش توضیح دادم اگه به موقع به دادش نرسی، می‌تونن خیلی راحت هارد دیسکت رو خراب کنن و تمام اطلاعات با ارزشت رو از بین ببرن و چه بسا که دیگه شاید هیچ وقت نتونی اون اطلاعات از دست رفته رو بازیابی کنی!
خوبه که وقتی حس کردی که صدا دادن هارد شروع شده و کارائیش مثل قبل نیست، خیلی سریع ببری پیش متخصص و به فکر درست کردن و یا گرفتن بکاپ از اون اطلاعاتی که داخلش هست باشی. ولی خوب اینم درنظر داشته باش که هر صدایی از هارد میاد، همیشه به معنی این نیست که هارد خراب شده و دیگه قابل استفاده کردن نیست!
امیدوارم که مطالبی که تو این مقاله گفته شد، بهت کمک کنه و بتونی صدای غیرعادی هارد رو تشخیص بدی و اون رو تو سریع‌ترین زمان ممکن تعمیرش کنی.
پیشنهاد می کنیم مقاله کارهایی که بعد از ریختن آب روی لپ تاپ باید انجام بدی را مطالعه بفرمایید.